هفت پیکر نظامی

سفیر سیمرغ، وبلاگ تخصصی ادبیات فارسی

هفت پیکر نظامی

نام کتاب : هفت پیکر یا بهرامنامه

شاعر : نظامی گنجوی

نظامی گنجه‌ای (گنجوی)، جمال‌الدین ابومحمّد الیاس بن یوسف بن زکی متخلص به نظامی (زادهٔ ۵۳۵ در گنجهدرگذشتهٔ ۶۰۷-۶۱۲) شاعر و داستان‌ سرای ایرانی، ایرانی‌تبار و پارسی‌گوی قرن ششم هجری (دوازدهم میلادی)، که به‌عنوان پیشوای داستان ‌سرایی در ادب فارسی شناخته شده ‌است.

هفت پیکر یا بهرامنامه چهارمین منظومه نظامی از نظر ترتیب زمانی و یکی از دو شاهکار او ( با خسرو و شیرین ) از لحاظ کیفیت است. این دفتر را از جهت ساختار کلی و روال داستانی می‌توان بر دو بخش متمایز تقسیم کرد:

یکی بخش اول و آخر کتاب درباره رویدادهای مربوط به بهرام پنجم ساسانی از بدو ولادت تا مرگ رازگونه او، که بر پایه روایتی تاریخ گونه است؛ و دیگری بخش میانی که مرکب از هفت حکایت یا اپیزود از زبان هفت همسر او و از زمره حکایات عبرت انگیزی است که دختران پادشاهان هفت اقلیم (مطابق تقسیم قدما) برای بهرام نقل می‌کنند.

این منظومه آمیزه‌ای از جنبه حماسی و غنایی است، بدین معنی که بخش هفت گنبد تماما دارای روح غنایی و تخیل رمانتیک است ولی بخش تاریخی گونه، اگر چه سعی شاعر بر ترسیم چهره‌ای حماسی برای بهرام بوده، آمیزه‌ای از جنبه حماسی و عناصر غنایی است.

در هفت پیکر زمین و آسمان و جلوه‌های جمال این دو با هم پیوند می‌یابد:

از یک سو هفت گنبد است ساخته بر زمین و هفت روز و هفت رنگ و هفت اقلیم و هفت عروس که جملگی زمینی است، و از سوی دیگر نظیره قرار دادن اینها با «هفت»‌های آسمانی (چون هفت سیاره و هفت فلک)، و واسطه این دو با همدیگر گنبدی است که چرخ زنان آهنگ عروج به گنبد دوار دارد.

هفت پیکر ستایش داد و رفق، و نکوهش ستم و بیراهی است.

در پایان نامه هفت پیکر حکیم درباره کتاب می فرماید:
مصرعی زر و مصرعی از در         تهی از دعوی و ز معنی پر
تا بدانند کز ضمیر شگرف         هر چه خواهم دراورم به دو حرف





:: موضوعات مرتبط: شعر، شعر، ،
:: برچسب‌ها: هفت پیکر, نظامی, ادبیات کلاسیک, زندگی نامه,
نويسنده : ....